Coğrafi İşaretli Ürünler

Gelin katili, canavar ayağı, koca bıyık, bukağı... Bu terimler her dikişi emek kokan bir kilimdir; Seydiler Kilimi'nin kendine özgü motiflerinden bazıları. Korunma, nazar ve bereket anlamına gelen motiflerin her biri kültürümüzün halıya yansımasıdır. Yörük kültürünün ve daha sonraki yerleşik yaşamın izlerini taşıyan bu motifler ve kullanılan belirgin renkler Seydiler Kilimini birçok kilimden farklı kılmaktadır. Bu halı; Adını Fethiye kökenli Seydikemer ilçesinin Seydiler mahallesinden almaktadır. Seydiler Kilim, Seydikemer'in Atlıdere, Seki, Ören mahallelerinde de yaşatılmaya devam ediyor. Fethiye Ticaret ve Sanayi Odası'nın yürüttüğü çalışmalar sonucunda Türk Patent ve Marka Kurumu'ndan Coğrafi işaret tescil belgesi almaya hak kazandı.

Yeşilüzümlü köyünde elle dokunan "DASTAR" adı verilen bez kumaş bölgenin değerli ürünlerinden sadece bir tanesidir. Yıllardır Üzümlü kasabasında kadınların anneden kıza miras bıraktığı ve hemen hemen her evde bulunan özel el tezgahlarında üretilen bir dokuma türüdür. Düz dokuma tekniği ile üzerine motifler yerleştirilerek dokunan "Dastar"ın dışında "Düven" adı verilen Mekik Tezgahlarında düz dokuma ile kullanıldığı yere göre farklı isimler alan çeşitli dokumalar yapılmaktadır. Köylü kadınlarımızın özellikle başlarını örtmek için dokunduğu bu kumaş, zamanla kullanım alanını genişleterek masa örtüsü, şal, bandana, bluz, elbise ve hatta gelinlik gibi farklı alanlarda da kendini göstermeye başlamıştır. Fethiye Belediyesi tarafından yürütülen çalışmalar sonucunda Türk Patent ve Marka Kurumundan Coğrafi İşaret Tescil Belgesi almaya hak kazandı.

Fethiye Kaya Halısı, bölgeye göç eden Türkmenler ile daha önce burada yaşayan yöre halkının kültürel etkileşiminden doğmuş ve halı dokumacılığı 19. yüzyılın başlarından itibaren yaygınlaşmaya başlamıştır. Fethiye Kaya Halıları, geçmişten günümüze dokumacıların dokunduğu halılardaki orijinal motiflere sadık kalınarak yorumlanan, bitkisel motiflerin madalyon veya köşe göbekli tarzda dokunmasıyla oluşturulan küçük boyutlu halılardır. Tamamı elde dokunup kök boyalarla yapılan bu halılar, çok renkli kültürümüz gereği parlak ve zıt renklerden oluşuyor. Ana renkler kırmızı ve lacivert olmakla birlikte yeşil (zeytunen), mavi, siyah, beyaz ve turuncu da ağırlıklı olarak kullanılmaktadır. Fethiye Belediyesi tarafından yürütülen çalışmalar sonucunda Türk Patent ve Marka Kurumundan Coğrafi İşaret Tescil Belgesi almaya hak kazandı.

Fethiye Kaya İnciri Kayaköy ile özdeşleşmiş bir üründür. Uygun toprak ve iklim koşullarına sahip Fethiye ve Seydikemer mahallelerinde yetiştirilebilir. Kaya inciri çok tatlı siyah renkli, ince kabuklu, içi kırmızı, küçük bir meyvedir. Meyveler taze olarak tüketildiği gibi kurutulmuş olarak da tüketilmektedir. Kurutulmuş Kaya İnciri mersin ve kekik yapraklarının bulunduğu kaynar suya batırılır. Bu işleme bölgede 'Bandırma' adı veriliyor. Tekrar kurumaya bırakıldığında kendine has kokusu ve zamanla toz dökülmüş gibi şekerlenen dokusuyla aromatik bir kuru incir haline gelir. Kaya incirinin taze hasadı ve kurutulması ağustos ve eylül aylarında yapılmaktadır. Bölgeye özgü bu önemli ürün, Fethiye Ticaret ve Sanayi Odası'nın girişimleri sonucu Türk Patent ve Marka Kurumu'nun 1 Nisan 2021 tarihli resmi bülteninde yer alarak 3 aylık askıya alma süresini tamamladı. dönem.

Osmanlı İmparatorluğu'nda kamu ve özel kuruluşların bir yıl içinde gerçekleştirdiği olayları toplu olarak gösteren salnameler olan salnamelerde, Fethiye ve Seydikemer bölgelerindeki susam üretimi ve ihracatından sıkça bahsedilmektedir. Geçmişte su değirmenlerinde üretilen 'Fethiye Tahini' artık modern tesislerde üretiliyor. Fethiye Tahini, yüksek yağ içeriği, koyu rengi ve 'Çifte Kavrulmuş' özelliğiyle benzerlerinden ayrılıyor. Çifte kavrulmuş 'Fethiye Tahini', eşsiz nitelikleri nedeniyle Türkiye'nin ilk Coğrafi İşaretli tahinidir. Fethiye Tahini aynı zamanda Fethiye'nin ilk Coğrafi İşaretli tarım ürünüdür. Fethiye Ticaret ve Sanayi Odası'nın yürüttüğü çalışmalar sonucunda Türk Patent ve Marka Kurumu'ndan Coğrafi işaret tescil belgesi almaya hak kazandı.

Genellikle ağustos ayının sonlarına doğru, bölgenin yaylalarında yetişen buğday, baklagiller, domates, kırmızı biber ve soğanın yanı sıra yörede yetişenlerin karışımıyla hazırlanan, Fethiye ve Seydikemer bölgelerine özgü geleneksel bir tarhana çeşididir. kekik, taze veya kuru nane, tuz, maya ve yoğurt. Fethiye Tarhanasının özelliği, tarhananın yapımında yöresel sebzelerin ve birden fazla baklagilin kullanılması ve kekik kullanılmasıdır. Yaylalarda yetişen tarhana baklagilleri elenir ve üstte kalan büyük kısımlarına bölgede 'göçelik' adı verilir. Tarhana yapımı oldukça zahmetli ve insan emeği gerektirdiğinden akraba ve komşulardan yardım aranır. İnşaat aşamasında, pişen tarhana kazanının üzerinde sarımsak kırılarak bereket dilemek, yoğrulan tarhana çuvallara konulurken akraba ve sevdiklerinin isimlerinin anılması gibi geleneksel bereket ritüelleri de yapılıyor.